Thiết Kế Hệ Thống Chữa Cháy Khí

Trong nhà xưởng hiện đại, cháy nổ không chỉ gây thiệt hại tài sản mà còn kéo theo gián đoạn sản xuất, rủi ro pháp lý và mất an toàn cho con người. Vì vậy, Thiết Kế Hệ Thống Chữa Cháy Khí đang trở thành lựa chọn ưu tiên cho phòng server, tủ điện, trung tâm dữ liệu, kho hóa chất, phòng điều khiển và các khu vực không phù hợp phun nước.

Trong hệ sinh thái MEP công nghiệp, Công ty Nghệ Năng là đơn vị thiết kế – sản xuất – thi công các giải pháp hệ thống thông gió làm mát, hệ thống thông gió công nghiệp, hệ thống điều hòa không khí HVAC, hệ thống xử lý hút lọc bụi, hệ thống xử lý khí thải/khói thải, hệ thống cứu hỏa & hút khói PCCC, hệ thống ống gió – miệng gió và gia công cơ khí kim loại. Bài viết này của Nghệ Năng sẽ giúp Quý khách hàng nắm nhanh: khi nào nên dùng chữa cháy khí, các bước thiết kế – thi công chuẩn, những lỗi hay gặp và cách phối hợp thông gió/hút khói để công trình đảm bảo an toàn.

Để hiểu rõ hơn năng lực triển khai, kinh nghiệm thực tế và các dự án tiêu biểu của Nghệ Năng, mời Quý khách tham khảo Hồ sơ năng lực của chúng tôi tại đây!

Thiết Kế Hệ Thống Chữa Cháy Khí là gì và dùng khi nào trong nhà xưởng?

Nguyên lý và các loại Hệ Thống Chữa Cháy Khí phổ biến

• Nguyên lý chung: phun khí để dập cháy bằng cách giảm nồng độ oxy hoặc hấp thụ nhiệt/ức chế phản ứng cháy, hạn chế hư hại thiết bị.
• Phù hợp cho khu vực kín: phòng server, phòng UPS, trung tâm điều khiển, tủ điện, phòng thiết bị viễn thông, kho hồ sơ.
• Khí sạch (Clean Agent): FM-200, Novec 1230… ưu tiên nơi có người làm việc vì ít để lại cặn, giảm thời gian vệ sinh.
• Khí trơ (Inert Gas): IG-100/IG-55/IG-541… thường cần bình áp cao và yêu cầu độ kín phòng tốt để giữ nồng độ.
• CO2: hiệu quả cao nhưng rủi ro với người, thường dùng cho khu vực không thường xuyên có người và phải có cảnh báo/khóa liên động nghiêm ngặt.
• Hệ quả kỹ thuật cần nhớ: nếu phòng không đủ kín, nồng độ khí không đạt/không giữ đủ thời gian thì hiệu quả dập cháy giảm rõ rệt.

Khi nào nên ưu tiên lắp đặt Thiết Kế Lắp Đặt Hệ Thống Chữa Cháy Khí ?

• Bảo vệ thiết bị điện – điện tử: giảm nguy cơ chập cháy thứ cấp do nước và giảm downtime khôi phục hệ thống.
• Không gian yêu cầu sạch: phòng điều khiển, phòng lab, khu sản xuất có tiêu chuẩn vệ sinh cao.
• Khu vực có tài sản giá trị: máy CNC, tủ điện tổng, rack server, tủ điều khiển dây chuyền.
• Không muốn phát sinh nước thải: tránh ảnh hưởng nền sàn, vật tư, hàng hóa, giảm chi phí xử lý sau sự cố.
• Kết hợp với giải pháp MEP khác: cần liên động với HVAC/điều áp, đóng damper, dừng quạt cấp/hồi để giữ nồng độ khí.

Tiêu chuẩn và dữ liệu đầu vào để Thiết Kế Hệ Thống Chữa Cháy Khí đúng ngay từ đầu

Dữ liệu khảo sát bắt buộc để tránh “đúng bản vẽ nhưng sai thực tế”

• Chức năng phòng: loại thiết bị, mật độ tải nhiệt, vật liệu dễ cháy, khả năng có người thường trực hay không.
• Thể tích bảo vệ: kích thước dài–rộng–cao, trần giả, sàn nâng, hốc kỹ thuật, tủ rack… để tính thể tích hiệu dụng.
• Độ kín phòng: khe cửa, cửa sổ, lỗ xuyên tường (cáp, ống), gioăng, cửa gió hồi/cấp… ảnh hưởng thời gian giữ nồng độ.
• Hệ thống thông gió/điều hòa hiện hữu: vị trí miệng gió, lưu lượng, áp suất, damper, đường ống gió, chế độ vận hành.
• Nguồn điện và dự phòng: UPS, ATS, nguồn 24VDC cho tủ điều khiển PCCC, liên động dừng máy.
• Phân vùng (zoning): chia zone theo rủi ro để tối ưu lượng khí và giảm chi phí đầu tư.
• Yêu cầu vận hành: có cần xả trễ, xả 2 cấp (pre-discharge), còi đèn cảnh báo, nút abort, nút xả khẩn.

Liên động MEP: thiết kế Hệ Thống Chữa Cháy Khí trong nhà xưởng

• Dừng HVAC/đóng damper: ngắt quạt cấp–hồi để tránh thổi bay khí và làm tụt nồng độ dập cháy.
• Điều áp – xả áp: cần cửa xả áp/van xả áp phù hợp để tránh quá áp làm hư tường/trần khi xả khí nhanh.
• Phối hợp hệ thống hút khói PCCC: kích hoạt theo kịch bản, tránh xung đột chế độ “giữ khí” và “hút khói”.
• Kết nối BMS/SCADA: xuất tín hiệu trạng thái, báo lỗi bình, báo xả, báo hở mạch đầu báo để quản lý tập trung.
• Phối hợp thông gió sản xuất: với hệ thống thông gió công nghiệp, cần ưu tiên an toàn cháy nổ khi có cảnh báo.
• Ảnh hưởng thiết kế ống gió: lựa chọn vật liệu, độ kín, chống rò và phương án ống gió cách nhiệt nếu khu vực có yêu cầu kỹ thuật đặc biệt.
• Tối ưu điều kiện vận hành: trong một số nhà xưởng, kết hợp Máy làm mát hoặc quạt trần công nghiệp giúp giảm tải nhiệt, nhưng phải có kịch bản dừng khi kích hoạt chữa cháy khí.

Quy trình Thiết Kế Lắp Đặt Hệ Thống Chữa Cháy Khí: từ bản vẽ đến nghiệm thu

Các bước thiết kế kỹ thuật cơ bản

• Khảo sát hiện trạng: đo kích thước, xác định đường thoát người, vị trí bình, tuyến ống, vị trí đầu phun và tủ trung tâm.
• Lựa chọn tác nhân khí: dựa theo rủi ro, khả năng có người, mức độ “sạch”, yêu cầu thời gian phục hồi hệ thống.
• Tính toán lượng khí: theo thể tích bảo vệ và nồng độ thiết kế; kiểm soát sai số do trần giả/sàn nâng.
• Bố trí bình và đường ống: tối ưu chiều dài ống, giảm tổn thất, thuận tiện bảo trì và thay bình.
• Thiết kế đầu phun: hướng phun, độ phủ, cao độ lắp đặt; tránh vật cản như máng cáp, ống gió, dầm.
• Thiết kế hệ phát hiện & điều khiển: đầu báo khói/nhiệt, cross-zone (2 tín hiệu), còi đèn, nút xả, nút dừng xả (abort).
• Thiết kế liên động: dừng AHU/FCU/quạt, đóng damper, ngắt điện khu vực rủi ro (nếu yêu cầu).
• Hồ sơ thiết kế: thuyết minh, bản vẽ bố trí, sơ đồ nguyên lý, danh mục vật tư, kịch bản vận hành.

Lưu ý khi lắp đặt Hệ Thống Chữa Cháy Khí để tránh lỗi phát sinh chi phí

• Kiểm soát độ kín phòng: xử lý lỗ xuyên tường, khe cửa, cửa gió; thiếu bước này dễ “xả mà không dập”.
• Thi công giá đỡ: bình khí áp cao cần giá đỡ đúng tải, đúng tiêu chuẩn an toàn, không rung lắc.
• Chất lượng mối nối ống: test rò rỉ, siết lực đúng; tuyệt đối không “đoán” bằng cảm giác khi bàn giao.
• Đi dây tín hiệu: tách tuyến nguồn–tín hiệu, chống nhiễu, đi ống bảo vệ; gắn nhãn rõ ràng để bảo trì.
• Biển báo & cảnh báo: bảng cảnh báo khí, quy trình thoát hiểm, còi đèn trước xả, đèn báo chế độ Auto/Manual.
• Kịch bản vận hành: chạy thử dừng quạt, đóng damper, trễ xả; kiểm tra đủ logics trước nghiệm thu.
• Hồ sơ hoàn công: bản vẽ as-built, biên bản test, hướng dẫn vận hành, lịch bảo trì định kỳ.
• Phối hợp nhà thầu khác: tránh xung đột với ống gió, máng cáp, ống công nghệ; chốt cao độ từ sớm.

Chọn Đơn vị Thiết Kế Hệ Thống Chữa Cháy Khí và tổ chức Thi công Hệ Thống Chữa Cháy Khí hiệu quả

Tiêu chí đánh giá năng lực đơn vị Thiết kế thi công hệ thống Chữa Cháy Khí

• Hiểu sâu MEP tổng thể: không thiết kế “đứng một mình”, mà tính cả HVAC, thông gió, hút khói, điện, BMS.
• Quy trình tính toán rõ ràng: thể tích hiệu dụng, nồng độ thiết kế, kịch bản xả, yêu cầu giữ nồng độ.
• Kinh nghiệm phòng kín: kiểm tra độ kín, tư vấn giải pháp bịt kín và phương án xả áp phù hợp.
• Khả năng gia công – sản xuất: chủ động về ống gió/chi tiết kim loại giúp tiến độ ổn định và kiểm soát chất lượng.
• Quản lý rủi ro vận hành: hướng dẫn đào tạo, quy trình an toàn, diễn tập, bàn giao checklist cho bảo trì.
• Dịch vụ sau thi công: nhắc lịch kiểm định, bảo trì, thay thế vật tư hao mòn, kiểm tra liên động định kỳ.

Gợi ý triển khai thực tế trong nhà xưởng: đồng bộ PCCC với thông gió – làm mát – môi trường

• Ưu tiên kịch bản liên động: chữa cháy khí cần “giữ phòng”, còn hút khói cần “thoát khói”; phải tách chế độ theo khu vực.
• Kiểm soát nhiệt và bụi: giảm nguy cơ sự cố điện bằng giải pháp hệ thống xử lý bụi và thông gió đúng lưu lượng.
• Tối ưu vi khí hậu: kết hợp giải pháp làm mát phù hợp để giảm tải nhiệt cho phòng điện/phòng kỹ thuật, giảm suy giảm thiết bị.
• Chọn thiết bị hỗ trợ đúng mục đích: với khu vực yêu cầu cơ động, có thể tham khảo máy làm mát di động để xử lý điểm nóng tạm thời.
• Kiểm soát khói và áp: các tình huống cháy lớn cần giải pháp quạt chuyên dụng như quạt kiểm soát cháy cho kịch bản hút khói/tạo áp theo thiết kế PCCC.
• Linh hoạt cấp gió: một số nhà xưởng dùng quạt điều hòa không khí cho khu vực mở, nhưng vẫn phải tách độc lập khu vực phòng kín chữa cháy khí.
• Đồng bộ ống gió: với tuyến qua khu vực nhạy cảm, ưu tiên vật liệu và cấu trúc phù hợp, tham khảo thêm giải pháp ống gió cách nhiệt để tối ưu hiệu quả vận hành.
• Vai trò đơn vị trọn gói: Nghệ Năng thường triển khai đồng bộ thông gió – làm mát – hút lọc bụi – PCCC giúp giảm giao cắt, giảm phát sinh và dễ nghiệm thu.

Kết lại, một hệ thống chữa cháy khí hiệu quả không nằm ở “bình to hay nhỏ” mà nằm ở thiết kế đúng dữ liệu đầu vào, phòng đủ kín, liên động MEP chuẩn và thi công kiểm soát chất lượng đến từng mối nối. Khi bạn cần rà soát rủi ro, lập phương án hoặc tối ưu chi phí theo từng khu vực, hãy bắt đầu từ việc chuẩn hóa hồ sơ và kịch bản vận hành. Nếu bạn đang tìm đối tác có kinh nghiệm triển khai nhà xưởng đồng bộ thông gió–làm mát–hút bụi–PCCC, Nghệ Năng sẵn sàng hỗ trợ khảo sát và đề xuất phương án Thiết Kế Hệ Thống Chữa Cháy Khí phù hợp, đồng thời tư vấn thêm các giải pháp vận hành như máy làm mát di động, quạt kiểm soát cháy, quạt điều hòa không khí và hệ thống xử lý bụi để công trình an toàn và chạy ổn định lâu dài.