Thiết Kế Hệ Thống Quạt Hút Khói PCCC

Khi xảy ra sự cố cháy, khói không chỉ làm giảm tầm nhìn, mà còn là nguyên nhân hàng đầu gây ngạt và lan truyền lửa sang các khu vực khác. Vì vậy, Thiết Kế Hệ Thống Quạt Hút Khói PCCC cần được tiếp cận như một phương án an toàn cho nhà xưởng chứ không chỉ là lắp vài chiếc quạt và đường ống.

Bài viết này tổng hợp cách nhìn thực tế, dễ áp dụng cho chủ nhà xưởng, kỹ sư MEP và đội bảo trì khi triển khai giải pháp hút khói. Với vai trò là đơn vị thiết kế – sản xuất – thi công các giải pháp môi trường công nghiệp, Công ty Nghệ Năng cung cấp hệ thống thông gió làm mát, hệ thống thông gió công nghiệp, hệ thống điều hòa không khí HVAC, hệ thống xử lý hút lọc bụi, hệ thống xử lý khí thải, khói thải, hệ thống cứu hỏa & hút khói PCCC, hệ thống ống gió, miệng gió và gia công cơ khí kim loại.

Để hiểu rõ hơn năng lực triển khai, kinh nghiệm thực tế và các dự án tiêu biểu của Nghệ Năng, mời Quý khách tham khảo Hồ sơ năng lực của chúng tôi tại đây!

Tổng quan về thiết kế Hệ Thống Quạt Hút Khói PCCC

Hệ Thống Quạt Hút Khói PCCC dùng để làm gì trong nhà xưởng và công trình

• Mục tiêu cốt lõi là kiểm soát lớp khói nóng, tạo đường thoát nạn an toàn và hỗ trợ lực lượng chữa cháy tiếp cận.
• Giảm nhiệt tích tụ dưới mái, hạn chế bốc cháy lan theo trần và kết cấu.
• Giữ tầm nhìn trong hành lang, sảnh, tầng hầm, buồng thang, giúp sơ tán nhanh hơn.
• Giảm tích tụ khí độc (CO, khí cháy không hoàn toàn) gây ngạt trước khi lửa lan rộng.
• Hỗ trợ hệ thống tăng áp (nếu có) để đảm bảo phân vùng khói hiệu quả.
• Phù hợp nhiều dạng không gian: tầng hầm để xe, kho, xưởng sản xuất, khu thương mại, hành lang kỹ thuật.
• Trong công trình công nghiệp, thường đi cùng bài toán thông gió – môi trường như hệ thống xử lý khí thải hoặc hút bụi tại nguồn.

Phân loại cơ bản để tránh nhầm khi Thiết Kế Lắp Đặt Hệ Thống Quạt Hút Khói PCCC

• Hút khói cơ khí bằng quạt: dùng quạt hút khói + ống gió + miệng hút, phù hợp tầng hầm, hành lang dài, khu vực kín.
• Hút khói tự nhiên: dùng cửa xả khói, lam xả khói, giếng trời; hiệu quả phụ thuộc gió, chênh áp và cấu trúc mái.
• Hút khói kết hợp tăng áp: áp dụng cho buồng thang, sảnh đệm, hành lang thoát nạn; yêu cầu phối hợp liên động chặt.
• Quạt hút khói chịu nhiệt: yêu cầu chịu nhiệt theo thời gian nhất định (tùy thiết kế), không dùng quạt thông gió thường để thay thế.
• Không nên “gộp chung” hệ thống thông gió vận hành hằng ngày với hút khói nếu không có giải pháp damper, vật liệu, liên động đạt yêu cầu.
• Cần tách rõ tuyến ống gió hút khói và tuyến cấp bù khí (make-up air) để tránh hút khói nhưng lại thiếu gió bù.

Thiết Kế Hệ Thống Quạt Hút Khói PCCC theo quy trình kỹ thuật: từ khảo sát đến bản vẽ

Dữ liệu đầu vào cần có trước khi Thiết kế thi công hệ thống Quạt Hút Khói PCCC

• Mặt bằng – mặt cắt: cao độ trần, dầm, khu vực kỹ thuật, phòng điện, thang, giếng kỹ thuật.
• Phân khu cháy, chức năng từng vùng: kho, sản xuất, văn phòng, tầng hầm, phòng sơn… để xác định kịch bản khói.
• Điểm thoát nạn và tuyến thoát nạn: hành lang, cửa chống cháy, sảnh đệm, buồng thang.
• Đặc tính công trình: độ kín, cửa cuốn/cửa mở, có sprinkler hay không, có hệ tăng áp hay không.
• Nguồn điện: điện thường, máy phát, ATS; yêu cầu ưu tiên cấp điện cho quạt hút khói.
• Không gian đặt quạt và đường ống: phòng kỹ thuật, trần giả, shaft; tránh va chạm MEP.
• Điều kiện môi trường: bụi, hơi dầu, hơi hóa chất… để chọn vật liệu ống gió, sơn, gioăng phù hợp.
• Nếu công trình vừa cần vận hành mát – thông thoáng, có thể tham khảo giải pháp liên quan như hệ thống thông gió làm mát kho lạnh để tối ưu bố trí không gian kỹ thuật.

Hạng mục kỹ thuật bắt buộc trong Thiết Kế Hệ Thống Quạt Hút Khói PCCC

• Tính lưu lượng hút khói: theo khu vực (hành lang, tầng hầm, sảnh…), đảm bảo hút đúng vùng phát sinh khói theo kịch bản.
• Tính gió bù: bố trí cửa gió bù/ quạt cấp bù để tránh tạo chân không làm giảm hiệu quả hút.
• Chọn quạt chịu nhiệt: cấu hình quạt (hướng trục/ly tâm), công suất, cột áp, nhiệt độ làm việc và thời gian chịu nhiệt phù hợp.
• Thiết kế ống gió hút khói: kích thước, vận tốc, tổn thất áp, vật liệu tôn, gia cường, bích, cửa thăm.
• Tính toán suy hao qua co, tê, côn, lưới chắn, van chặn lửa/van khói (damper) để quạt không bị “thiếu áp”.
• Bố trí miệng hút: vị trí theo vùng khói tích tụ, tránh hút “gió sạch” và bỏ sót lớp khói.
• Liên động điều khiển: tín hiệu từ đầu báo/ trung tâm báo cháy, kích hoạt quạt – damper – cấp bù – thang máy – cửa chống cháy theo kịch bản.
• Giải pháp giảm rung ồn: đế chống rung, khớp nối mềm, bố trí hợp lý để giảm truyền rung lên kết cấu.
• Phối hợp đồng bộ với hệ thống ống gió và miệng gió của các hệ thống thông gió khác để tránh xung đột trần và shaft.

Thi công Hệ Thống Quạt Hút Khói PCCC: điểm dễ sai và cách kiểm soát chất lượng

Lỗi thường gặp khi lắp đặt Hệ Thống Quạt Hút Khói PCCC tại công trình

• Chọn quạt theo “lưu lượng danh nghĩa” nhưng bỏ qua tổn thất đường ống, dẫn đến hút yếu khi chạy thực tế.
• Dùng vật liệu ống gió hoặc phụ kiện không phù hợp môi trường nhiệt, rung hoặc ăn mòn.
• Thi công ống gió dài, nhiều co gấp nhưng không tối ưu tuyến, làm tăng cột áp và tăng chi phí điện.
• Không chừa cửa thăm, cửa vệ sinh, gây khó bảo trì và không kiểm tra được damper.
• Damper lắp ngược chiều, kẹt cơ cấu, hoặc không có cơ cấu tự đóng/mở theo liên động.
• Thiếu giải pháp gió bù, khiến cửa khó mở, áp suất âm lớn, khói không thoát đúng cách.
• Dây điều khiển, tủ điện không đáp ứng tính liên tục vận hành khi có cháy (đi dây, route, bảo vệ… không phù hợp).
• Quên tính đến không gian tháo lắp quạt: đến lúc bảo trì phải tháo cả tuyến ống mới lấy quạt ra được.

Checklist nghiệm thu quan trọng cho đơn vị Thiết Kế Hệ Thống Quạt Hút Khói PCCC và nhà thầu MEP

• Kiểm tra lưu lượng – cột áp thực tế: đo tại miệng hút/đầu tuyến, so sánh với thiết kế.
• Test liên động theo kịch bản cháy: báo cháy khu nào thì quạt nào chạy, damper nào mở/đóng, gió bù hoạt động ra sao.
• Kiểm tra chiều quay quạt, dòng tải, nhiệt độ ổ bi khi chạy thử.
• Kiểm tra độ kín ống gió, rò rỉ tại mặt bích, cửa thăm, điểm treo.
• Kiểm tra treo đỡ: ty ren, giá đỡ, khoảng cách treo, chống rung, tránh va chạm với sprinkler và điện.
• Kiểm tra đường cấp điện ưu tiên và khả năng vận hành khi chuyển sang máy phát.
• Kiểm tra nhãn mác, chứng chỉ thiết bị (quạt chịu nhiệt, damper…) theo yêu cầu hồ sơ.
• Lập hướng dẫn vận hành – bảo trì: lịch vệ sinh, kiểm tra damper, kiểm tra dây curoa (nếu có), siết bích.
• Nếu công trình có bụi/khói sản xuất, cần tách bạch với hệ môi trường như lắp đặt hệ thống hút lọc bụi để tránh nhiễm bẩn và giảm hiệu suất quạt hút khói.

Thiết Kế Lắp Đặt Hệ Thống Quạt Hút Khói PCCC tối ưu chi phí

Gợi ý cấu hình hệ thống theo không gian

• Tầng hầm: ưu tiên hút cơ khí theo zone, có gió bù rõ ràng, tuyến ống tối ưu để giảm tổn thất.
• Hành lang – sảnh: phối hợp hút khói và tăng áp (nếu có), đảm bảo cửa thoát mở được và giữ đường thoát nạn “sạch khói”.
• Nhà xưởng trần cao: cân nhắc hút khói theo vùng dưới mái, kết hợp bố trí cửa xả khói hoặc giếng thoát khói nếu phù hợp kiến trúc.
• Khu vực có khí thải/hơi nóng vận hành thường xuyên: tách hệ vận hành hằng ngày với hệ hút khói, tránh dùng chung gây khó thẩm duyệt.
• Với công trình có yêu cầu mát – thông thoáng quanh năm, nên đồng bộ với các giải pháp như hệ thống điều hòa không khí HVAC để tối ưu không gian kỹ thuật và vận hành.
• Đối với khu có nguy cơ bụi mịn, dầu, mùi: cần tính đến khả năng bám bẩn cánh quạt và lịch vệ sinh.

Chọn đơn vị thiết kế – thi công: tiêu chí thực tế để giảm rủi ro

• Ưu tiên đơn vị làm được trọn gói: khảo sát, thiết kế shopdrawing, gia công ống, lắp đặt, test – nghiệm thu.
• Đơn vị có năng lực gia công cơ khí kim loại giúp chủ động chất lượng bích, khung, giá đỡ, cửa thăm, phụ kiện ống gió.
• Có kinh nghiệm phối hợp MEP: tránh xung đột giữa ống gió hút khói với sprinkler, điện, HVAC, kết cấu.
• Minh bạch vật tư: chủng loại quạt chịu nhiệt, damper, tôn ống gió, tiêu chuẩn lắp đặt, hồ sơ xuất xưởng.
• Cam kết quy trình test liên động, đo kiểm lưu lượng, bàn giao hướng dẫn vận hành – bảo trì cho đội kỹ thuật nhà máy.
• Nghệ Năng thường được lựa chọn cho các bài toán tổng thể làm mát – thông gió – hút bụi và PCCC nhờ kinh nghiệm triển khai đồng bộ, giảm phát sinh tại công trường.

Kết luận

Với các công trình nhà xưởng và dự án MEP, thiết kế đúng ngay từ đầu sẽ quyết định hiệu quả kiểm soát khói, tiến độ thẩm duyệt và chi phí vận hành về sau. Khi bạn nắm chắc dữ liệu đầu vào, nguyên tắc tính lưu lượng – gió bù, lựa chọn quạt chịu nhiệt, tuyến ống và liên động, việc Thiết Kế Hệ Thống Quạt Hút Khói PCCC sẽ trở nên rõ ràng, dễ kiểm soát chất lượng hơn trong thi công và nghiệm thu.

Nếu bạn cần đơn vị đồng hành khảo sát – thiết kế – thi công trọn gói, hãy liên hệ Nghệ Năng để được tư vấn theo mặt bằng thực tế, đồng thời có thể tham khảo thêm các giải pháp liên quan như máy làm mát không khí, quạt điều hòa không khí, hệ thống xử lý bụi, ống gió cách nhiệt và quạt hút bụi để tối ưu an toàn và môi trường vận hành cho nhà máy.